با سلام به همراهان عزیز

تا کنون دو عنصر از عناصر سه گانه نوردهی در عکاسی را بررسی نمودیم. اکنون نوبت به سومین عنصر یعنی ISO یا میزان حساسیت دریافت کننده نور رسیده و در ادامه به معرفی  ISO و تاثیرات آن در عکس می پردازیم. 

در زمانهای گذشته محققین توانستند میزان حساسیت فیلم های مورد استفاده در عکاسی را تغییر دهند و میزان حساسیت را بالا برده و در سه حالت 100، 200 و 400 به بازار عرضه کنند و عکاسان با توجه به شرایط نوری محل کار از فیلمهای مناسب استفاده میکردند. دو استاندارد در این خصوص موجود بود که تحت عنوان های ASA . DIN شناخته می شدند. بعدها در سال 1974 میلادی این دو استاندارد با یکدیگر ترکیب شده و تحت عنوان  ISO معرفی شدند. 

هرچه عدد ISO بالاتر باشد حساسیت سنسور یا فیلم دوربین شما نسبت به نور بالاتر رفته و نور بیشتری را جذب خواهد کرد. میزان نور جذب شده کاملا متناسب با اعداد می باشد، یعنی اگر میزان ISO را از 100 به 200 تغیر دهیم مقدار نور جذب شده دو برابر میگردد. البته در دوربین های جدید می توان استپ تغییرات را تنظیم کرد و مثلا بجای تعویض از 100 به 200 میزان ISO را از 100 به 125 تغییر داد و این امر باعث ایجاد تنظیمات دقیقتری میگردد.

بالا بردن میزان ایزو یا همان حساسیت سنسور دوربین باعث میگردد نور بیشتری ثبت شده و در نتیجه همانگونه که در تصویر نیز مشاهده می کنید در نور ثابت محیط نسبت به حالت عادی میتوان از سرعت شاتر بالاتر و یا عمق میدان بیشتری بهره مند شد.

این موضوع بخصوص در روزهای ابری و یا روزهایی که باد میوزد در ثبت کردن عکسهای شارپ و فریز کردن موضوع در عکس بسیار کمک خواهد کرد، همچنین در عکاسی ورزشی نیز بسیار کمک حال خواهد بود. اما استفاده از ایزوهای بالاتر همچون استفاده از یک شمشیر دو لبه بوده و یک اثر جانبی نامطلوب در پی خواهد داشت.

هرچه میزان ایزو را بالاتر ببرید عکس شما نوردهی بیشتری خواهد داشت اما نقاط رنگی نیز که ما به عنوان نویز ( noise ) آنها را می شناسیم در عکس ظاهر خواهند شد و از کیفیت عکسها خواهند کاست. هر اندازه که ایزو را بالاتر ببرید این ذرات رنگی را در عکس بیشتر مشاهده خواهید کرد و حذف آنها از عکس در مرحله ادیت زمانبر و طاقت فرسا خواهد بود. به تصاویر زیر دقت کنید.

مشاهده میکنید که با بالاتر رفتن ایزو، ذرات رنگی اضافه تر شده اند. نکته مهمتر اینکه هرچه میزان اطلاعات ثبت شده عکس بالاتر باشد میزان نویز بیشتری ثبت خواهد شد. به زبان دیگر درست است که استفاده از فرمت RAW قابلیت مانور بسیار بالایی در ادیت عکس برای ما به ارمغان خواهد آورد اما از سوی دیگر میزان نویز بیشتری در مقایسه با فرمت JPEG نیز در آن ثبت می گردد. به تصویر زیر دقت نمایید. میزان نویز دو فرمت RAW و JPEG را در یک بدنه دوربین و در یک شرایط نوری ثابت را  مشاهده میکنید.

همانگونه که مشاهده می کنید عکس فرمت RAW بسیار حجیم تر است اما نویز بیشتری نیز دارد. بنا بر این دفعه بعد که دیدید در ایزوهای بالا دوربین شما میزان نویز بیشتری در عکس با فرمت RAW دارد تعجب نکنید. لازم به ذکر است که دوربین های با سنسور full frame نسبت به سنسورهای crop دار نویز بسیار کمتری ایجاد خواهند کرد، دلیل آن نیز جذب نور و اطلاعات نوری بیشتر در سنسورهای full frame می باشد.

اما سوال مهمی که مطرح میگردد این است که در چه زمانی باید از ایزوی بالاتر و در چه زمانی باید از ایزوی پایین تر استفاده کرد ؟ برای این انتخاب بد نیست که اول سوالات زیر را از خود بپرسید.

1- شرایط نوری محیط و یا سوژه چگونه است ؟ محیط یا سوژه تاریک هستند و یا روشن ؟

2- آیا موضوع عکس شما و یا عکس شما می تواند نویز ها را در خود جای دهد ؟ بعضی از عکاسان به تناسب موضوع عکس ممکن است از وجود نویزها به نفع خود استفاده کنند.

3- آیا از سه پایه استفاده می کنید ؟ چنانچه شما از سه پایه در ثبت عکس خود استفاده کنید در صورتی که ثابت شدن سوژه اجازه دهد می توانید از ایزوهای پایین تری استفاده کنید.

4- موضوع عکس شما متحرک است یا ثابت ؟ چنانچه سرعت حرکت سوژه بالاتر باشد و نیاز به فیریز کردن سوژه باشد ( در شرایط نور محیطی کمتر از حالت استاندارد لازم ) باید از ایزوی بالاتری استفاده کنید.

5- از فلش استفاده می کنید یا خیر ؟

پاسخ به این سوالات تا حدود زیادی تکلیف را مشخص می کند و بمرور زمان با تمرین براحتی ایزوی لازم را تشخیص خواهید داد. بهترین کار این است که در زمان تمرین از ایزو در حالت Auto استفاده نکنید زیرا دوربین بصورت خودکار برای ثبت عکسهای دقیق تر مقدار ایزو را خود بخود و به میزان لازم بالاتر خواهد برد. برای شروع می توانید از این حالات پیشفرض جهت تنظیم ایزوی مناسب بهره ببرید. 

1- نور روز : ISO : 100-200

2- عکاسی در سایه یا درون ساختمان : ISO : 200-400

3- استفاده از فلش در ساختمان : ISO : 400-800

4- اتاق های تاریک تر از حالت عادی: ISO : 800-1600

5- درون ساختمان در شب : ISO : 1600-3200

6- نورهای بسیار کم  ISO : 3200+

البته این حالت ها مطلق نبوده و باید با تمرین و تجربه به نسبت تجهیزات مورد استفاده به بهترین میزان ISO در تنظیمات نوردهی عکس دست بیابید و این موارد تنها راهنمایی کننده هستند.

در دوربین های دیجیتال حداقل یا حداکثر میزان ایزو قابل تغییر می باشد تا حدودی و بسته به دوربین این مقادیر متفاوت است که با مراجعه به منوی دوربین خودتان می توانید مقادیر مختلف را بیابید. 

امیدوارم که مطالب گفته شده راه گشا بوده و مورد توجه شما همراهان گرامی قرار گرفته باشد. 

در صورتی که سوال و یا انتقاد یا پیشنهادی داشتید خوشحال خواهم شد تا در قسمت کامنتها یا از طریق راه های ارتباطی اعلام شده با من در میان بگذارید.

با سپاس از همراهی شما عزیزان.